13 sie 2025

Bezpieczeństwo energetyczne w obiektach krytycznych – jak zaplanować układ zasilania, który nie zawiedzie?

W obiektach krytycznych – takich jak szpitale, centra danych, lotniska, tunele, obiekty wojskowe czy zakłady przemysłowe o strategicznym znaczeniu – nawet kilkusekundowy brak zasilania może powodować konsekwencje liczone w setkach tysięcy złotych, utracie danych lub zagrożeniu zdrowia i życia. Dlatego układ zasilania musi być projektowany zgodnie z rygorystycznymi normami, np. PN-EN 50160 czy IEC 60364, uwzględniającymi ciągłość dostaw, jakość energii oraz odporność na zakłócenia.

Redundancja – pierwsza linia obrony

Podstawą bezpieczeństwa jest redundancja. Stosuje się tu różne strategie: N+1 – jeden dodatkowy element (np. transformator lub agregat) zdolny przejąć obciążenie w przypadku awarii; 2N – pełne zdublowanie całego systemu zasilania; oraz systemy pierścieniowe SN, które umożliwiają zasilanie z dwóch kierunków sieci. W praktyce, w szpitalach i centrach danych standardem staje się układ 2N z automatycznym przełącznikiem źródeł (ATS) o czasie reakcji poniżej 1 sekundy. Dzięki temu urządzenia krytyczne nie odczuwają zmiany źródła zasilania.

Automatyka i monitoring w czasie rzeczywistym

Nowoczesne systemy SCADA oraz sterowniki PLC umożliwiają pełną wizualizację układu zasilania i bieżący nadzór nad parametrami pracy – od napięcia i prądu po temperaturę szyn zbiorczych i stan zabezpieczeń. Integracja z modułami cyberbezpieczeństwa pozwala chronić instalacje przed nieautoryzowanym dostępem. Przykład: w lotnisku średniej wielkości system SCADA może obsługiwać nawet 300 punktów pomiarowych, generując raporty o obciążeniu transformatorów czy analizując harmoniczne w czasie rzeczywistym, co zapobiega przeciążeniom.

Rozdzielnice dopasowane do warunków pracy

W obiektach krytycznych dobór rozdzielnic SN i nN powinien uwzględniać: odporność na zwarcia łukowe IAC-AB min. 16 kA/1s, stopień ochrony IP54 dla środowisk zapylonych i wilgotnych, odporność mechaniczną IK10 w miejscach publicznych, a także konstrukcję umożliwiającą serwis „bez napięcia” w jednej sekcji przy utrzymaniu zasilania w pozostałych. W praktyce oznacza to, że np. w tunelu drogowym rozdzielnice muszą wytrzymać wysoką wilgotność, zasolenie i wibracje, a w centrum danych – być przystosowane do wysokiej gęstości obciążenia przy niewielkiej powierzchni.

Zobacz naszą najnowszą realizację – największą rozdzielnicę naszej produkcji: Największa rozdzielnica naszej produkcji – poznaj nową realizację uesy →

Zasilanie rezerwowe – plan awaryjny

W obiektach krytycznych standardem jest połączenie kilku źródeł rezerwowych: agregatów prądotwórczych o mocy od 200 kVA do kilku MVA, zasilaczy UPS o czasie podtrzymania od 5 do 30 minut oraz – coraz częściej – magazynów energii BESS (Battery Energy Storage Systems). Ważne jest płynne przełączanie pomiędzy źródłami zasilania, realizowane przez automatykę ATS lub systemy synchronizacji agregatów.

Utrzymanie i testy – warunek niezawodności

Nawet najlepszy projekt wymaga regularnego testowania. W obiektach krytycznych przeprowadza się m.in.: comiesięczne próby pracy agregatów pod obciążeniem, półroczne testy przełączeń ATS, kontrolę rezystancji izolacji kabli i zabezpieczeń oraz analizę jakości energii (THD, flicker, wahania napięcia). Brak testów to najczęstsza przyczyna niesprawności systemów rezerwowych – urządzenia mogą się nie uruchomić w momencie krytycznym.

Jak dostosować swoją inwestycję do najnowszych przepisów o zakazie stosowania SF6 w rozdzielnicach SN? Przeczytaj nasze rekomendacje: Nowe przepisy UE i zakaz stosowania SF6 w rozdzielnicach SN. Jakie wyzwania czekają energetykę i jak uesa Polska odpowiada na zmieniające się regulacje? →

uesa Polska dla inwestorów

W uesa Polska projektujemy i realizujemy systemy zasilania dla obiektów o najwyższych wymaganiach. Dobieramy optymalne układy rozdzielnic, integrujemy automatykę i monitoring, dostosowujemy instalacje do norm. Nasze rozwiązania uwzględniają zarówno wymogi operatorów sieci, jak i specyfikę branży inwestora – czy to będzie szpital, centrum danych, obiekt wojskowy czy zakład przemysłowy.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami i sprawdź, jak możemy wesprzeć Twoją inwestycję i zadbać o bezpieczeństwo energetyczne!